سوغات مشهد فقط زرشک و زعفران نیست

به جرات می‌توان گفت که مشهد از جمله قدیمی‌ترین شهرهای گردشگری ایران است. از سال‌ها پیش که شاید سفر رفتن برای عموم مردم چندان رایج نبود، مشهد پر از مسافران و زائرانی بود که برای زیارت حرم امام هشتم شیعیان اما رضا (ع) راهی مشهد می‌شدند. یکی برای نذر و نیاز و دیگری برای شفای بیمار. به همین دلیل اطراف حرم هم پر بود از کوچه پس کوچه‌هایی که مغازه‌های کوچک و دنجی در آن‌ها مشغول فروش انواع سوغات مشهد به زائران بودند. با وجود اینکه امروز شکل و شمایل شهر مشهد تغییر کرده و دیگر خبری از مسافرخانه‌های قدیمی و بازارهای سنتی نیست، اما سنت خرید سوغاتی برای دوستان و آشنایان همچنان حفظ شده است. در ادامه با ما همراه شوید تا انواع سوغات مشهد را به شما معرفی کنیم.

بازار رضا مشهد

1. زعفران ؛ اصلی ترین سوغات مشهد

وقتی وارد بازارهای سنتی مشهد مانند بازاررضا می‌شوید با مغازه‌های رنگارنگی مواجه می‌شوید که ردیف به ردیف انواع شکلات و نبات و ادویه و… روی هم چیده شده‌اند، اما شاید هیچکدام به اندازه زعفران با آن رنگ قرمز آتشین خود جلب توجه نکند. ولی کافی است تا برچسب قیمت روی ظرف‌های بزرگ زعفران را ببینید تا برای چند لحظه ذهن‌تان درگیر شمردن تعداد صفرهای آن و محاسبه قیمت اصلی آن شود. این گیاه خوش عطر و طعم که جایگاه ویژه‌ای در غذاهای ایرانی دارد، به دلیل قیمت بسیار بالای خود کم‌کم از لیست سوغات مشهد حذف شده و افراد تنها برای تکمیل ادویه‌های آشپزخانه خود اقدام به خرید زعفران می‌کنند.
البته قیمت زعفران به دلیل نزدیکی مشهد به منبع اصلی تولید آن در ایران یعنی شهرستان قائن، طبیعتا نسبت به تهران و سایرهای ایران قیمت‌های کمتری دارد.

2. زرشک

یکی دیگر از سوغاتی‌های محبوب مشهد که درست مانند زعفران در قائن و روستای اطراف آن کشت می‌شود، زرشک است. دانه‌هایی گیاهی‌ای خوش آب‌و‌رنگ با طعمی ترش که نقش پر رنگی در آشپزی ایرانی دارد. تصور زرشک پلو و کوکو بدون زرشک کمی دور از ذهن است. بسیاری از فروشگاه‌های سوغات مشهد مملو از بسته‌های مقوایی و فلزی زرشک هستند که به زیبایی طراحی شده‌اند تا بتوانند سوغاتی نفیسی برای دوستان و آشنایان شما باشند. خوشبختانه زرشک را می‌توانید از بیشتر مغازه‌های مشهد خریداری کنید. خرید دو نوع زرشک در مشهد توسط مسافران رایج است. مدل اناری و پفکی (مجلسی).
زرشک به نسبت زعفران قیمت پایین‌تری دارد و به راحتی می‌توان به عنوان یک سوغات ارزشمند آن را تهیه کرد.

3. خشکبار

خراسانی‌ها به مصرف زیاد خشکبار معروف هستند. مشهد هم از این امر مستثنی نیست. زمانی که در بازارهای مشهد قدم می‌زنید حتما با انبوهی از کیسه‌های بزرگ خشکبار که به صورت فله‌ای به فروش می‌رسند روبه‌رو می‌شوید. البته انواع بسته‌بندی شده آن هم موجود است. آلوچه، میوه خشک، کشکش، کردو، بادام، برگه‌های زردآلو و هلو و یک نوع بسیار نادر به چلغوز که کمتر شناخته شده است. اگر هزینه خرید خشکبار برای شما زیاد است، می‌توانید به خرید نخودچی کشکش اکتفا کنید. نخودچی کشکش سال‌ها است که جای خود را در بین سوغات مشهد باز کرده و بسیاری از مسافران از این خوراکی خوشمزه برای آشنایان خود سوغات می‌برند.

4. ادویه هفت قلم

با چرخیدن در فروشگاه‌های عرضه‌کننده سوغات مشهد، اگر با تپه‌های کوچکی از پودرهای رنگی مواجه شدید، تعجب نکنید. این پودرهای رنگی که با نظم خاصی و به صورت تفکیک شده در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند، ادویه‌ای را شکل می‌دهند که به آن ادویه هفت رنگ می‌گویند. ادویه هفت رنگ ترکیبی از پودر دارچین، سماق، گلپر، زنجبیل، فلفل سیاه، فلفل قرمز و زردچوبه است. البته ادویه پلویی و ادویه 18 رنگ هم وجود دارد که بر حسب ذایقه خود می‌توانید آن را تهیه کنید.

5. نبات

نبات خوراکی آشنایی برای ما ایرانی‌هاست که از تبلور آب و شکر تولید می‌شود. بیشتر مادرهای ایرانی چای و نبات را دوای هر دردی می‌دانند. این خوراکی شیرین را هم به شکل بسته بندی و هم فله‌ای تهیه کرد. نمونه‌های بسته‌بندی شده آن به صورت چوبی عرضه می‌شود تا استفاده از آن برای شیرین کردن چای راحت‌تر باشد. گاهی از زعفران، دارچین، زیره، لیمو، گل محمدی، نعناع یا آویشن برای طعم‌دار کردن نبات استفاده می‌شود تا هنگام خوردن چای در کنار مزه شیرین نبات، عطر زعفران، دارچین و… را هم حس کنید. نبات با توجه به قیمت مناسبی که دارد، یکی از پرفروش‌ترین سوغات مشهد محسوب می‌شود.

6. نقل

یکی دیگر از سوغات مشهد که باید به آن اشاره کنیم، انواع نقل در طعم های گردویی، کاکائویی، هل، نارگیلی، گلاب و زعفرانی است. از نقل به جای قند استفاده می‌شود.

7. جیلی بیلی

در سوغاتی فروشی‌های مشهد با طیف بسیار زیادی از انواع شکلات روبه‌رو خواهید شد. شکلات سنگی، شکلات اطلسی، شکلات زنجبیلی، دراژه، تافی و آبنبات از جمله شکلات‌هایی هستند که طرفداران بسیاری دارند. اما در میان انبوه شکلات‌هایی که می‌توانید خرید کنید، جیلی بیلی بسیار خاص و متفاوت است. جیلی‌‌بیلی یک نوع پاستیل رنگی محبوب است که معلوم نیست چرا چنین نامی را برای آن انتخاب کرده‌اند.

8. سنگ های زینتی مشهد

از سال‌ها قبل عقیق و فیروزه نیشابور در میان سوغات مشهد جایگاه ویژه‌ای داشتند. نزدیکی نیشابور به عنوان منبع اصلی تامین کننده سنگ فیروزه هم در این موضوع بی‌تاثیر نبوده و کسانی که به مشهد مقدس سفر می‌کنند حتما سری به مغازه‌های عرضه‌کننده سنگ‌های زینتی سری می‌زنند. در سال‌های اخیر تنوع سنگ‌های زینتی مشهد بیشتر شده و کسب‌و‌کار تراش سنگ سوار‌کردن بر روی رکاب انگشتر و گردنبند و … به یک کسب‌و‌کار اصلی در مشهد تبدیل شده است. به دلیل قیمت بالای طلا معمولا سنگ‌ها را در ترکیب با نقره به کار می‌برند. انگشترهای مردانه نقره با نگین عقیق و فیروزه از محبوب‌ترین جواهراتی هستند که در جواهرفروشی‌های مشهد به فروش می‌رسند، خصوصا توسط زائرانی که از کشورهای همسایه وارد مشهد می‌شوند.
فیروزه، عقیق، یاقوت، شرف الشمس، زمرد، در و حدید از مهم‌ترین سنگ‌هایی هستند که می‌توانید خریداری کنید. مشهد با 22 نوع سنگ زینتی و قیمتی مختلف، یکی از معروف‌ترین شهرهای سنگ قیمتی جهان شناخته می‌شود.

9. عطر مشهد

یکی دیگر از محبوب‌ترین سوغاتی‌های مشهد، عطر مشهدی است. شاید تصور شما از عطر مشهد همان عطرهایی باشد که مردم در کنار سجاده خود قرار داده و قبل از نماز از آن استفاده می کنند، اما واقعیت این است که در عطر فروشی‌های مشهد تنوع بسیار زیادی وجود دارد و شما از عطرفروشی‌های مثلا بازار رضا می‌توانید عطرهای فوق‌العاده‌ی پیدا کنید. بسیاری از زائران ترجیح می‌دهند به عنوان سوغات مشهد، انواع عطر خریداری کنند.

10. مهر و سجاده؛ با ارزش ترین سوغات مشهد

یکی دیگر از سوغات مشهد که در میان زائران این شهر محبوبیت زیادی دارد، مهر و سجاده است. تنوع سجاده‌ها از پارچه‌های ساده و گلدوزی شده تا ترمه یزد و پارچه مخمل کاشان است. مهرها هم در ابعاد و اشکال مختلف تولید می‌شوند. شما در شهر مقدس مشهد می‌توانید مهرهایی از تربت کربلا خریداری کنید.

11. تسبیح

تسبیح یکی از انواع سوغات مشهد است که نه تنها برای ذکر گفتن بعد از نماز بلکه در حالت عادی و طول روز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها در حالی که دانه‌های تسبیح را می‌چرخانند زیر لب ذکر می‌گویند. شما بر حسب بودجه خود می توانید تسبیح به عنوان سوغات خریداری کنید. چون در ساخت تسبیح هم از مهره‌های پلاستیکی و هم انواع سنگ استفاده می‌شود، قیمت‌های متفاوتی دارند. قیمت یک تسبیح از 50 هزار تومان تا 200 میلیون تومان متفاوت است. برای مثال سنگ عقیق یمن که در ساخت تسبیح هم به کار می‌رود بسیار گران قیمت است.
سایر سنگ‌هایی که در ساخت تسبیح از آن ها استفاده می‌شود شامل فیروزه، یشم، عقیق، شاه مقصود، کهربا، یُسر و سندلوس هستند.

اقامت در مشهد

اگر قصد سفر به مشهد مقدس را دارید، بهترین فصل سفر به این شهر به ترتیب بهار، پاییز، تابستان و در نهایت زمستان است. هوای شهر مشهد در زمستان کمی سرد است و بهتر است در این فصل سفر نروید، ولی در عین حال خلوت‌بودن آن و قیمت‌های پایین‌تر اقامتگاه‌ها و هتل‌ها، بسیاری از افراد را وسوسه می‌کند تا در این فصل راهی سفر شوند. در هر صورت برای اقامت در این شهر شما نیاز دارید از قبل محل اقامت خود را رزرو کنید تا خیال‌تان بابت آن راحت باشد. مشهد به دلیل حضور بارگاه امام رضا(ع)، سالانه میزبان گردشگران بسیاری زیادی است به همین دلیل هتل‌های بسیاری با قیمت‌های مختلف در این شهر وجود دارند. برای رزرو هتل در مشهد می‌توانید روی کمک هومسا حساب کنید.

کلام آخر

در این مقاله سعی کردیم تمام سوغاتی‌های مشهد را به شما معرفی کنیم. از خوردنی‌های خوشمزه‌ای مانند انواع شکلات و نقل و نبات و خشکبار نوشتیم تا طعم دهنده‌های غذا مانند زعفران و زرشک و ادویه هفت رنگ. ولی حیف بود که درباره سنگ‌های قیمتی آن و عطر مشهد چیزی ننویسیم. اگر قصد سفر به مشهد را دارید، آرزو می کنیم سفری لذتبخش و به یادماندنی را تجربه کنید.

سوالات متداول

معروف ترین سوغات مشهد کدامند؟

زعفران، زرشک، خشکبار، ادویه هفت قلم، نبات، نقل، جیلی بیلی، سنگ های زینتی مشهد، عطر مشهد، مهر و سجاده، تسبیح و…