روز شیراز ؛ روزی با برنامه‌های متنوع فرهنگی، هنری و ادبی

شیراز یکی از پرطرفدارترین شهرهای گردشگری ایران است. این شهر علاوه بر گردشگر ایرانی، سالانه میزبان گردشگران خارجی بسیاری است. دلیل اصلی این میزان از محبوبیت را می‌توان در آثار تاریخی استان فارس جستجو کرد که از شهرت جهانی برخوردار هستند. از تخت جمشید و مقبره کوروش کبیر گرفته تا باغ های شیراز و آرامگاه‌های شعرای بزرگی چون حافظ و سعدی. آگاهی از این موضوع باعث شد شورای شهر شیراز در دهه 80 تصمیم بگیرد تا روزی را به عنوان روز شیراز در تقویم شمسی نامگذاری کند. اینکه چرا 15 اردیبهشت به عنوان روز شیراز انتخاب شده خود داستان طولانی دارد. پس با ما همراه شوید تا بیشتر درباره این روز بدانیم.

چرا شیراز را شهر فرهنگ و ادب و هنر می‌نامند؟

حتما بارها شنیده‌اید که شیراز را شهر فرهنگ و ادب و هنر می‌دانند، اما تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا چنین ویژگی‌هایی را به شیراز نسبت می‌دهند؟
زمان حمله مغول به ایران، شیراز از شهرهایی بود که از این حمله جان سالم به در برد. به همین دلیل به مامنی برای هنرمندان و دانشمندان تبدیل شد. در همین دوره بود که مکتب نگارگری شیراز متولد شد و آثار نگارگری ارزشمندی خلق شدند. علاوه بر این شعرایی چون سعدی و حافظ و فیلسوفانی چون ملاصداری شیرازی در همین شهر رشد و نمو پیدا کردند.
احداث کتابخانه بسیار بزرگی در زمان عضدالدوله دیلمی که کتاب‌های علمی مختلفی را در دل خود جای داده بود و باعث شده بود تا شیراز برای قرن‌ها با عنوان دارالعلم و برج اولیا شناخته شود دلیل محکم دیگری است که این شهر را شهر فرهنگ و ادب و هنر دانست.
البته که شیراز در کنار فرهنگ و ادب و هنر، ویژگی بسیار مهم دیگری هم دارد و آن پیشینه تاریخی این شهر است. در سال 1314 خشتی در محوطه تخت جمشید به دست آمد که در آن به قلعه‌ای به نام “تیرازیس” یا “شیرازیس” اشاره کرده بود. عبارت “تیرازیس” در الواح گلی عیلامی مربوط به 2000 قبل از میلاد که از جنوب غربی شیراز به دست آمده اند که دیده می شود. ظاهرا تیرازیس نامی است که به مرور به شیراز تغییر پیدا کرده است.
نام شیراز حتی در مهرهایی که از محوطه تاریخی قصر ابونصر در کنار دشت شیراز به دست آمده هم دیده می‌شود. قدمت این مهرها به اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی برمی‌گردند. البته در اینجا نمی‌توان به توضیح تمامی دلایلی پرداخت که باعث شده این شهر را شهر فرهنگ و ادب و هنر بنامند.

چه روزی را روز شیراز نامگذاری کرده‌اند؟

در تقویم گاهنباری یا گاهشماری، سال به چهار فصل تقسیم می‌شد که اول و میانه هر فصل را جشن می‌گرفتند. روز 15 اردیبهشت به عنوان جشن میانه بهار، به بهاربد معروف است که از جشن‌های اصلی ایران باستان شناخته می‌شود. به اعتقاد زرتشتیان در این روز، زرتشت پیام‌آور اهورامزدا است.
چه روزی بهتر از 15 اردیبهشت که نه تنها مصادف با یک جشن باستانی است بلکه زیباترین ماه سال در شیراز هم محسوب می‌شود. هوای خنک و عالی، دشت‌های پر از گل و پیچیدن عطر بهار نارنج در کوچه پس کوچه‌های شیراز، اردیبهشت را تبدیل به یکی از بهترین زمان‌های سفر به شیراز تبدیل کرده است.
اردیبهشت در شیراز با زادروز سعدی شیراز آغاز می‌شود و با بزرگداشت ملاصداری شیرازی هم به پایان می‌رسد.
همه این موارد باعث شدند تا روز 15 اردیبهشت به عنوان روز شیراز نامگذاری شود و از 15 تا 21 اردیبهشت را هفته شیراز. در این روز برنامه‌های مختلفی از طرف نهادهای مختلف مانند شهرداری و شورای شهر برگزار می‌شوند که هر یک در نوع خود جذاب و دیدنی هستند.

برنامه های خاص روز شیراز

از سال 95 برنامه‌های روز شیراز به صورت ویژه‌ای برگزار می‌شدند. با شروع کرونا در سال 1399 ترتیبی داده شده تا این برنامه‌ها به شکل مجازی و در فضای وب برگزار شوند. از جمله کنسرت‌های آنلاین، ساخت و ارائه کلیپ‌های چند دقیقه‌ای در خصوص معرفی شیراز، عروسک گردانی در خانه‌های تاریخی و … ، اما از سال 1401 طبق روال سال‌های گذشته در این روز جشن ویژه‌ای برگزار شد. در ادامه بیشتر با این برنامه‌های آشنا خواهیم شد.
• بازدید رایگان از تمام مکان‌های گردشگری و فرهنگی در شیراز همراه با حمل‌و‌نقل رایگان
• تخفیف مراکز اقامتی
• برگزاری کنسرت
• تهیه و آماده‌سازی غذاهای محلی شیراز
• کارگاه‌های خوشنویسی و کتابت
• نمایشگاه‌های مختلف مانند مینیاتور و نمایش عکس‌های قدیمی شیراز و فرآیند تولید فرش دستبافت در ارگ کریمخان
• شب شعر
• مسابقه عکاسی، اسکیس معماری
• کارگاه خنده درمانی
• برگزاری جنگ های شبانه در باغ ها و ارگ ها
• بادبادک بازی در پارک ها
• نمایشگاه های مشاهیر و تجلیل از شیرازشناسان
• رونمایی از کتابهای تازه منتشر شده
• پخش فیلم
• ویدئو مپینگ
• نمایشگاه سوغات و صنایع دستی
• و…

یکی از زیباترین برنامه‌هایی که در روز شیراز برگزار شده پرواز بالون‌های رنگارنگی بودند که از کشورهای خارجی به ایران آورده شدند و در آسمان شیراز به پرواز درآمدند.
در این روز سفرای کشورهای آلمان، مالزی، مراکش، تاجیکستان و قبرس به عنوان نمایندگان شهرهای خواهرخوانده شیراز در این مراسم شرکت می کنند. چون وایمار آلمان، کوآلالامپور مالزی، آکادری مراکش، دوشنبه تاجیکستان و نیکوزیا قبرس به لحاظ فرهنگی خواهرخوانده‌های شهر شیراز انتخاب شده‌اند.
سفر به استان فارس و شرکت در مراسم روز شیراز فرصتی فراهم میکند تا در کنار لذت بردن از برنامه های ویژه این روز، با سوغات شیراز هم آشنا شوید.

هدف از برگزاری روز شیراز

واضح است که هدف از برگزاری روز شیراز، شناساندن هرچه بیشتر جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، ادبی و هنری شیراز است. این کار باعث رونق بیشتر گردشگری این منطقه می‌شود. نکته مهمی که در اینجا کمتر به آن توجه شده این است که برگزاری چنین رویدادهایی باعث می‌شود مردم با آداب‌و‌رسوم و سنت‌های مختلف شیرازی‌های بیشتر آشنا شوند. یکی از این رسوم خاص و جذاب که در بین شیرازی‌ها رواج زیادی دارد، مراسمی است به نام “عروسی بهار نارنج”. اگر دوست دارید با این مراسم زیبا آشنا شوید پیشنهاد می‌کنیم به پادکست  “جینگ جینگ ساز میاد ” از رادیو هومسا گوش دهید.

فراموش نکنید در سفر به شیراز، در کنار بازدید از جاهای دیدنی شیراز و شرکت در مراسم روز شیراز، حتما فالوده و کلم پلوی شیرازی و تر حلوا را حتما تست کنید. علاوه بر این اگر شیراز را با دست خالی و بدون خرید سوغات و صنایع دستی برای خود و دوستانتان ترک کنید، حسرت خواهید خورد.

اقامت در شیراز

همانطور که گفتیم در روز و هفته شیراز، یکی از برنامه‌هایی که با هدف راحتی گردشگران انجام می‌شود، ارائه تخفیف‌هایی برای واحدهای اقامتی است. اجاره ویلا و سوئیت در شیراز از جمله گزینه‌های به صرفه اقامت در شیراز محسوب می‌شوند، اما اگر به دنبال یک تجربه متفاوت هستید، ما اجاره واحدهای بوم‌گردی در شیراز را پیشنهاد می‌کنیم. اقامتی در خانه‌های تاریخی شیراز می‌تواند تجربه‌ای منحصر‌به‌قرد و به یادماندنی را برای شما رقم بزند.

در پایان سفر هم سعی کنید به مراکز خرید شیراز مانند بازار وکیل سری بزنید و از میان سوغات یا صنایع دستی شیراز، هدیه‌ای برای دوستان یا خودتان خریداری کنید. حیف است که از شیراز دست خالی برگردید.

کلام آخر

در تقویم ما روزهای مختلفی وجود دارند که شاید گاهی به آن‌ها توجه زیادی نداشته باشیم. اما آن‌ها برای هدف بخصوصی تعیین شده‌اند. هر کدام از این روزها برای گرامیداشت و حفظ میراثی ارزشمند در نظر گرفته شده‌اند. روزهایی مانند روز ملی خلیج فارس و روز صنایع‌دستی و روز شیراز و… . به همین دلیل برنامه‌های کوچک و بزرگ مختلفی در این روزها اجرا می‌شوند تا فراموش نکنیم که وظیفه ما در قبال فرهنگ و میراث معنوی کشورمان چیست.